Vijveronderhoud: najaar

I. De vijver in het najaar

Het najaar is de periode waarin de vijver tot rust gaat komen. Het groeiseizoen loopt op zijn eind: de watertemperatuur daalt en de plantengroei gaat stilvallen. Pas in het volgend voorjaar zal de vijver weer tot leven komen. Om dan een goede opstart van de vijver te hebben, is het belangrijk om in het najaar alvast enkele werkzaamheden uit te voeren. Hiermee voorkom je in het volgend jaar problemen in je vijver.

Door je vijver in het najaar het juiste onderhoud te geven, kan deze in het voorjaar weer goed uit de startblokken komen. Zaken waar je zeker op moet letten zijn de waterhardheid, draadalgen en inwaaiend herfstblad. Een situatie als op de foto, waar berkenbladeren in de vijver zijn gewaaid, kun je voorkomen door in de herfst een net over de vijver te spannen. Zo'n net beschermt de vijver ook meteen tegen reigers.

II. Wat kan er in de herfst en winter misgaan in de vijver?

Te zacht vijverwater
In de wintermaanden valt er veel neerslag in je vijver. Regenwater is heel erg zacht; het bevat geen mineralen zoals kalk en magnesium. Deze mineralen zijn voedingszouten voor de zuurstofplanten. Als de waterhardheid in het najaar al niet helemaal in orde is, kan het vijverwater tijdens de winter makkelijk veel te zacht worden. Dit merk je pas in het volgend voorjaar, als de waterplanten niet goed uitlopen. Deze waterplanten hebben hard water nodig voor hun groei.

Draadalgen
Draadalgen groeien op het einde van het groeiseizoen langer door dan de zuurstofplanten. Hierdoor kan er in oktober-november makkelijk een sluimerende draadalgenplaag in je vijver ontstaan. Tijdens de winter merk je hier niet veel van, maar in het volgend voorjaar overwoekeren de draadalgen de jonge scheuten van de zuurstofplanten. Dit is funest voor de biologische kringloop in de vijver.

Voorbeeld van een vijver met een fors draadalgenprobleem. Draadalg ontstaat vaak in de herfst, omdat de algen langer doorgroeien dan de zuurstofplanten. De algen hebben dan een tijdje het rijk alleen, juist op een moment dat er weinig meer wordt omgekeken naar de vijver. Omdat draadalgen ook in het voorjaar weer eerder beginnen te groeien dan de zuurstofplanten, kan er op dat moment een ware explosie van draadalgen plaatsvinden. Door de vijver in de herfst preventief te behandelen tegen draadalgen, voorkom je dit probleem.

III. Uit te voeren onderhoud aan je vijver

Waterhardheid
Zorg ervoor, dat de vijver met een goede waterhardheid de winterperiode ingaat. In het voorjaar kunnen de zuurstofplanten dan direct goed uitschieten. Je kunt de waterhardheid van het vijverwater verbeteren met een hardheidsverbeteraar als Mineral Clay of GH-Extra. Deze producten zijn verkrijgbaar via onze webshop.

Draadalgen bestrijden
Door de vijver in het najaar een kuur tegen draadalgen te geven, zorg je ervoor dat je hiervan in het volgend voorjaar niet of nauwelijks last hebt. Als je je vijver behandelt met een Draadalg-in-één-pakket, bestrijd je de draadalgen in je vijver en verbeter je in één handeling ook de waterhardheid. Ook het Draadalg-in-één-pakket kun je bestellen via onze webshop.

Filter en pomp uitschakelen
Het filter voorziet de vijver tijdens het groeiseizoen van koolzuur (Co2). Omdat de plantengroei in de wintermaanden stilligt, moet je het biologisch filter in deze periode ook uitschakelen. Je vijver zou anders kunnen verzuren, omdat de geproduceerde koolzuur niet wordt opgenomen door de zuurstofplanten.

Zorg er voor, dat bij een watertemperatuur lager dan 8 graden alle pompen, fonteintjes en andere vormen van watercirculatie uitstaan. Tijdens de winter vormt zich onder in de vijver een waterlaag van vier graden, waarin vissen, planten en amfibieën kunnen overleven. Als je een pomp laat draaien in de winter, koelt deze waterlaag verder af en kunnen planten en dieren doodgaan.

Vissen niet meer voeren
Vissen zijn koudbloedige dieren. Bij een lage watertemperatuur ligt hun stofwisseling bijna helemaal stil. Om deze reden hoef je vissen bij een watertemperatuur lager dan 10 graden niet te voeren.

Dode plantdelen verwijderen
Verwijder in het najaar een gedeelte van de dode, uitgegroeide plantdelen. Dit zijn bijvoorbeeld de drijfbladeren van de waterlelie en de lange scheuten van zuurstofplanten als waterpest en aarvederkruid. Verwijder niet alle afgestorven delen; laat een gedeelte zitten tot het voorjaar. Vissen verschuilen zich in de wintermaanden graag tussen deze planten. In een volledig kaalgesnoeide vijver kunnen ze zich niet verstoppen.

Bladinval voorkomen
Herfstbladeren die in de vijver vallen, kunnen na verloop van jaren zorgen voor een dikke sliblaag op de bodem. Hierdoor wordt je vijver te voedselrijk en kun je last krijgen van zweefalgen. Span in de herfst een bladernet over je vijver. Zo’n net voorkomt bladinval.

Geef de reiger geen kans
Reigers hebben in de winter meer moeite om hun voedsel in de vrije natuur te vinden. Ze zullen daarom tijdens de wintermaanden eerder proberen je vijver leeg te roven. Door het bladernet ook in de winter over de vijver te laten zitten, bescherm je de vijver en de vissen tegen reigers.