Een vijver aanleggen

I: start met een vijverontwerp

Voordat je een vijver gaat aanleggen, moet je zorgen voor een goed overdacht en op papier uitgewerkt ontwerp. Op de pagina vijverontwerp lees je hier meer over.

II: wat is de beste tijd voor vijveraanleg? De beste tijd om een vijver aan te leggen is het vroege voorjaar (februari - maart). Als je deze tijd kiest voor de vijveraanleg, hebben de planten die je in de vijver gaat zetten een compleet groeiseizoen om aan te slaan en sterk te worden. Ook kan het vijvermilieu geleidelijk op gang komen, omdat de watertemperatuur nog niet erg hoog is. Wanneer je een vijver later aanlegt, bijvoorbeeld in de zomer, is de kans erg groot dat het water van de vijver snel groen wordt. Dit wordt veroorzaakt door zweefalgen, die in het warme vijverwater hun kans grijpen. Je kunt een vijver ook in het najaar aanleggen. Na de aanleg zet je er dan nog geen planten in; hiermee wacht je tot het volgend voorjaar. III: Aanleg van een folievijver De meeste vijvers die aangelegd worden zijn folievijvers. Je vindt hieronder de belangrijkste punten waarop je moet letten bij het aanleggen van een folievijver. Volgorde van de werkzaamheden Plan de werkzaamheden in een logische volgorde. Als je een vijver gaat aanleggen, zul je misschien ook de bestrating in de tuin moeten aanpassen of leidingen in de grond moeten verplaatsen. Maak eerst een goede en logische werkplanning voordat je begint. Grondverzet Een vijver aanleggen betekent natuurlijk graafwerk en grondverzet. Bedenk wat je met de uitgegraven aarde gaat doen. De meeste tuinen zijn te klein om alle grond uit de vijverkuil in te verwerken. Je zult in dat geval een container moeten huren om de grond af te kunnen voeren. Houd er ook rekening mee, dat je een vijver circa 10 centimeter dieper uitgraaft dan de uiteindelijke diepte. Op de bodem van de vijver, onder het folie, moet je namelijk een dikke laag wit zand aanbrengen. Dit beschermt het vijverfolie tegen lekkage en zorgt dat omhoogkomend grondwater naar de zijkanten van de vijver weggeleid wordt. Als je ook bestrating in de tuin wilt aanpassen, kun je al het benodigde witte zand in één keer laten afleveren.

Basis voor elke mooie vijver is een goed ontwerp. Begin niet te snel met graven, maar bedenk eerst wat voor soort vijver je wilt en neem de tijd om een goed ontwerp te maken. Ga ook bij de aanleg planmatig te werk.

Graven van de vijverkuil
Op de pagina vijverontwerp heb je kunnen lezen dat je in de vijver plateaus van verschillende dieptes moet aanbrengen. Bij het uitgraven van de vijverkuil ga je als volgt te werk:
Graaf eerst de volledige vijveromvang uit tot op de diepte van het ondiepste plateau. Daarna graaf je het volgende plateau uit. Zo ga je verder totdat je het diepste plateau hebt uitgegraven. Graaf 10 centimeter dieper dan de uiteindelijke diepte van de vijver. Probeer de randen van het plateau zo recht mogelijk af te steken en bescherm de gegraven kuil tegen neerslag, zodat de wanden niet kunnen inzakken.

Graaf de plateaus van de vijver één voor één uit. Probeer de vijverwanden recht af te steken en bescherm de vijverkuil tegen regen. Graaf een vijver nooit komvomig uit; je kunt dan later nergens plantmanden wegzetten.

Aanbrengen bodembescherming
Verwijder alle scherp voorwerpen zoals takken, stenen en wortels uit de vijverkuil. Stort daarna op de bodemvlakken voorzichtig 10 centimeter wit zand en druk dit goed aan. Tegen de zijkanten van de vijver kun je eventueel een beschermlaag maken van polytheen (piepschuim) of een kunststof beschermdeken aanbrengen. Gebruik geen oude kranten of ander organisch materiaal als bodembescherming; dit rot binnen een paar weken volledig weg.

Aanbrengen vijverfolie
Reken eerst de hoeveelheid folie uit die je nodig hebt. Je doet dit met de volgende formule:

Lengte:maximale lengte van de vijver + 2 x de diepte + 2 x 70 cm
Breedte: maximale breedte van de vijver + 2 x de diepte + 2 x 70 cm

Breng de vijverfolie voorzichtig aan en druk deze zo goed mogelijk tegen de bodem en de wanden aan. Probeer plooien en vouwen zoveel mogelijk weg te werken. Als de folie geplaatst is, kun je de randen gaan bijsnijden. Laat een rand van minimaal 50 centimeter zitten. Deze kun je later, bij de randafwerking, ingraven.

Grote stukken snijafval kun je als extra beschermlaag op de bodem van de vijver aanbrengen. Ook is het handig om op de vijverbodem enkele betontegels te leggen, waarop je kunt staan bij de randafwerking. Hierop kun je later ook plantmanden kwijt.

Bedek de bodem van de vijver met een dikke laag wit zand, voordat je de vijverfolie aanbrengt. Het zand beschermt tegen lekkage en kan de druk van grondwater naar de zijkanten van de vijver wegleiden.

Randafwerking
Zorg dat de bovenrand van je vijver precies waterpas is. Omdat de waterspiegel van de vijver straks ook precies recht is, zullen kleine afwijkingen direct opvallen. Je kunt de rand waterpas maken door waar nodig wit zand onder de folie-uiteinden aan te brengen. Op de pagina vijverontwerp staan mogelijke manieren om de vijverrand af te werken genoemd. Het werkt meestal het makkelijkst om de vijverrand af te werken voordat je de vijver vult.

Vullen van de vijver
Als de vijverrand klaar is, kun je de vijver vullen. Zorg ervoor, dat je de vijver met hard leidingwater vult. Regenwater is ongeschikt; grondwater meestal ook. In grote delen van Nederland is het leidingwater ingenomen rivierwater of duinwater. Dit water is veel te zacht om direct als vijverwater te kunnen fungeren. Je zult dit water direct moeten behandelen met GH-Extra om het voldoende hard te maken. Doe je dit niet, dan zullen de waterplanten niet goed groeien en zal de vijver al snel troebel worden.

Hier wordt de vijverrand met stenen afgewerkt. Laat altijd een flinke rand aan het vijverfolie zitten en zorg dat de vijverrand iets hoger is dan de tuin. Na het vullen van de vijver kunnen de waterplanten in de vijver gezet worden. Daarna is nog een aantal belangrijke stappen nodig om te zorgen dat de vijver helder blijft.

IV: Aanleg van een voorgevormde vijver

Bij de aanleg van een voorgevormde vijver ga je anders te werk. Je begint met het uitgraven van de vijverkuil, waarbij je zoveel mogelijk de contouren van de vijverbak volgt. Ook hier maak je de kuil 10 centimeter dieper dan de diepte van de vijver en breng je een laag wit zand aan op de bodem.

Als je de vijverbak geplaatst hebt, ga je de ruimte tussen de vijver en de wanden opvullen met een mengsel van wit zand en water (slurry). Leg een lange lat met een waterpas op de vijverbak en meet voortdurend of de rand overal even hoog ligt.

Bij het ingraven van een voorgevormde vijver vul je de ruimte tussen de vijverwand en de wand van de kuil op met een slurry van wit zand en water. Hierbij controleer je voortdurend of de bovenkant van de vijver waterpas ligt.

V: Na de aanleg: de opstarfase van de vijver

Je vijver is nu klaar. Toch zul je nog de nodige stappen moeten zetten voordat in de vijver een goed biologisch evenwicht ontstaat. Je wilt je vijver natuurlijk graag helder houden. Op de pagina opstartfase lees je hoe je dit kunt aanpakken.

Externe links

www.vijverhulp.nl: informatie over vijveraanleg /vijver aanleggen
www.vijverhulp.be: Belgische site over vijveraanleg / aanleggen vijver